top of page

Cupido

Ciancia fora dla opereta "La zingaindra"

​

Al dá sorëdl te miö cör, spo él anfat sce defora le tomp plö. I sentimonc, ai tira salc fora por mies avënes, vá ciará. Al n'é por nia se fá ponsiers, al é cotan miú sce te vies, con i slef bajés dal amur, con abrac liés da vigur.

Ref.: Mio monn á sën en ennom, al sona bun y mo roda anentoronn. Mio monn á ennom Aniela, al é scrit ete t'en anel.

​

Cassö tles aries jora plan mi soms bi fins, co crësc man man, vën gragn. I feji sö ciastí con urc plëns de corusc y amez en bel vistí. Al é en envit co dij da arsí, por gní endó möt y en pü' soghé. Oh mia jona, fajun ma la pëia, spo te brinchi, te tigní toch.

Ref.: Mio monn á sën en ennom, al sona bun y mo roda anentoronn. Mio monn á ennom Aniela, al é scrit ete t'en anel.

Impresssum: Jakob Rigo, str. Pliscia 1, I-39030 Marebbe, BZ  Cod.Fisc.: RGI JKB 68E15 B220W

Impresssum: Jakob Rigo, str. Pliscia 1, I-39030 Marebbe, BZ  Cod.Fisc.: RGI JKB 68E15 B220W

Poesia

iacorigo2019_edited.jpg

Iaco Rigo

autur, scritur y ciantautur ladin

Ai ara

 

Ai ara tai ćiamps,

y desch’al nascess na nea creatöra

s’entonj le bluder dla morta natöra.

Ai ara y ai laora,

y por trà sö en ponsier de vita

toma tal frësch la somonza chîta.

Ai ara y ai spera,

credonć, en rì sön müs ti resta

y aspeta con prescia la festa de Pasca.

Ai ara y ai ara ćiamó

prësc gnaral tert y la fin

pêsc regnarà cösc confin.

Ai ara y ai scintra por nos,

can zedarai? Tosc la scürité

stoparà le laur de so fle.

Åšën...

Ai vën dai ćiamps encontonć,

y desch’al se destënn so dé de laur

se röa na vita de dolur.

 

(Alnëi, ai 14/4/1987)

Poesia
Biografia

Biografia

Vita
1968 nasciü a Bornech da geniturs ladins, habitat a La Pli de Mareo
scora mesana y ginase classich a Porsenù
diplom dl Lizeo Classich a Bornech
sorvisc zivil pla Crusc Checena a Porsenù

Iter profescional
1990-1995 colaboradù aministratif dal Comun de Mareo
da novëmber 1995 redadù y dal 1999 diretur dal foliet edemal ladin “La Usc di Ladins”

Referënzes onorares
dal 1994 presidont dl’assoziaziun artistica ladina “EPL”
dal 1994 coordinadù y publicadù dal “Calënder Ladin”
1992: ideadù y co-fondadù dl’assoziaziun dai ćiantauturs ladins (UCL - Uniun Ćiantauturs Ladins)
dal 1992: vize-presidont dl'UCL

Publicaziuns leterares y proieć de carater leterar
publicaziun de plü libri por ladin, cin’ romanns, döes racoüdes de cunties da nadé, en liber de stories dla sort mitologica, döes racoüdes de poesies y na racoiüda de cunties, noveles y spassëtes
“Momonć" (1990), 
"da doman le ćiarü" (1991), "La fata" (1993), "La maschera" (2000), "Maghëies" (1995), "Les vites de Elena R." (1996), "Anastasia o L'aurela dla vita" (2003), "Stories da Nadé" (1999, inće tal ladin de Gherdena), "Cunties" (2001), "Stëres da Nadé" (2003), Le paromaró – Cunties, noveles y spassëtes (2015)

Fiat lux: Tritich de Iaco Rigo (libreto), Albert Mellauner (pitöres) y Ludwig Rindler (musighes), Engelsburg Neustift (2022)

Tesć por proieć de grup
"Zeitenwende”, Bornech 1999, publicaziun de na racoüda con tesć y antologia leterara dla "Südtiroler Autorenvereinigung" (assoziaziun auturs de Südtirol), dada fora 1999 “Antologia de leteratöra ladina”, 1999

Teater
2002 consulonza dramaturgica y creaziun dai tesć por “Dolomytica”, na premiera dal Teatro Nö da Balsan y dal “Tanzsommer Innsbruck”, en ocajiun dal Ann Internazional dles Munts"
2003 pröma a La Pli de Mareo dal teater “Cristl da Ras”
2005 "Die Katastrophe" (la catastrofa), en dialogh cört, tal todësch, por le proiet cultural "Tras(se) Nord-Süd"
2005 premiera al "Stadttheater Bruneck" (Teater dla ciüté da Bornech) dal’opera teatrala "Die Rechtfertigung" (la iustificaziun), por todësch;
2007 pröma dal teater da Nadé a La Pli de Mareo "Le Miraco"
2008 roda de raprejentaziuns fora por Südtirol (Balsan, Porsenù, Bornech) dal proiet teatral "Iadô chël côl - Hinterm Hügel - Dietro la collina"
2009 pröma sön Börz alaleria dal proiet teatral "La Strega"
2011 pröma a San Martin de Tor dal musical "cuntra löm"

2018 pröma a La Pli de Mareo (te salamont y alaleria sön paiun dla opereta ladina "La zingaindra")

Publicaziuns musicales y proieć
publicaziun de cater racoüdes audio con ćianćes y tesć. MC “Sentimomonć” (1992), CD/MC “Ombríes de löna” (1997), CD "Pulsaziuns" (2006), CD "La scogna" (2013)
Ćiamó laprò è Iaco Rigo ala pert con na söa ćianćia sön cöstes CDs:
“The Best of Ladinia-Tour”, inće MC, Union Generela di Ladins dla Dolomites, 1996
Ötzi-Songs, Museum Archeologich Balsan, 1999
“Ćianties da Nadè” dla Uniun di Ladins dla Val Badia, 2001
“DoloMitica”, UCL - Uniun Ćiantauturs Ladins, 2004

Enćiaries publiches
2000: reproduziun dla letöra dla cuntia “Candìda, la fia dal lominus” por ladin, todësch y talian, tla Ćiasa dal Parch Natural Fanes-Senes-Braies a Al Plan de Mareo; con ala pert les ilustraziuns dl'artista Margareth Forer
2001: sorandada dal pröm pest de idees por l’abelimont artistich dl distret sozio-sanitar a San Martin de Tor (en colaboraziun con i artisć Albert Mellauner y Franz Irsara). La secuonza lirica de Iaco Rigo è gnüda taiada ete tai scalins dla stiga prinzipala

Pesć
1986: 1. pest ISARAS, seziun: lirica, lingaz: ladin
1990: 1. pest al concurs leterar por le lingaz furlan y ladin a Cortina d’Ampëz, con le romann “da doman le ćiarü”
1997: secundo pest, seziun test, al concurs internazional dla ciüté da Balsan en colaboraziun con l’ARGE-ALP “Les munts de morvëia: cunties y ilustraziuns”, categoria: test; titul dla cuntia: “Florina, spera ala fin dla vera!”; publicaziun dla cuntia da pert dal Comun da Balsan y dla Regiun Lombardia tal catalogh dal concurs
1999: pröm pest, seziun test, al concurs internazional dla ciüté da Balsan en colaboraziun con l’ARGE-ALP “Les munts de morvëia: cunties y ilustraziuns”, categoria: test; titul dla cuntia: “Candìda, la fia dal lominus!”; publicaziun dla cuntia da pert dal Comun da Balsan y dla Regiun Lombardia tal catalogh dal concurs
2003: terzo pest al concurs lirich por le lingaz ladin “Pest Angelo Trebo”, assoziaziun culturala “EPL - Ert por i Ladins”
2004: terzo pest al concurs dl’Union Generela di Ladins dla Dolomites por la creaziun de na opera teatrala por ladin, titul dl’opera: "Le morin da vënt" (ladin de mesaval Val Badia)
2005: secundo pest al concurs internazional dla ciüté da Balsan en colaboraziun con l’ARGE-ALP “Les munts de morvëia: cunties y ilustraziuns”, categoria sóra: test y ilustraziuns; ilustraziuns de Maria Pezzedi; titul dla cuntia: “L cuer y l sas” (ladin dolomitan); publicaziun dla cuntia da pert dal Comun da Balsan y dla Regiun Lombardia tal catalogh dal concurs
2008 Pröm pest "Auturs Ladins scrî" dal Assessorat dla cultura ladina de Südtirol
2012 Reconoscimont onorar Prof. Claus Gatterer a La Usc di Ladins (www.lausc.it)

Letöres y conzerć
trëi ediziuns dal Ladinia-Tour desco ćiantautur ladin
passa cion’ conzerć: tla Ladinia, desco interpret su y con grups de suport, y inće a Maran, Balsan y Bornech. Rezit de lirica y prosa (inće tla versciun originala respetivamonter traduziun taliana y todëscia) a Bornech, Balsan y Maran 1997: "Tiroler Literaturtheater" a Maran, prejentaziun de ćianćes; publicaziun coletiva con tesć erotics
1999: “Alte Schmiede” a Vìena, letöra de na lionda por todësch
2000: daurida dal zënter cultural y jonil “UFO” a Bornech, letöra de poesies por todësch y ladin
2002: ćianćes y cabaret con acompagnamont al piano da pert de Georg Mussner al UFO a Bornech, en ocajiun dla secunda ediziun dles edemes leterares
2002: cornisc musicala ales Edemes de Leteratöra a Valdaura da Mez, con tesć ladins y todësc. Les ćianćes è gnüdes acompagnades al clavier da Georg Mussner. Trasmisciuns con prosa, lirica y ćianćes d’autur söla RAI (radio y televijiun), sön Radio Holiday y Radio Gherdëina
2010 Letöra tal Literaturhaus a Vìena (AUT)
2012: Hüsem (Husum/D) Conzert "Iaco Rigo & his ethnical project"
2013: 22/23 agost Samedan (CH), 18/19 otober Alcanena/Minde (P) Conzert "Iaco Rigo & his ethnical project"
2014: 13 agost Ursulines Bornech, 23 agost Plaza de Comun a Bornech "Iaco Rigo & his ethnical project"

na desëna de registraziuns por Rai Ladinia de poesies y cunties originales

​

Leben

1968 in Bruneck geboren

seit der Geburt in La Pli de Mareo/Enneberg wohnhaft

Absolvierung der deutschen Mittel- und Oberschule in Brixen bzw. Bruneck

Abschluss des humanistischen Lyzeums in Bruneck

Zivildienst beim Roten Kreuz in Brixen

​

Berufliche Laufbahn

1990-1995 Verwaltungsmitarbeiter der Gemeinde Mareo/Enneberg

Seit November 1995 Redakteur und seit 1999 Direktor der ladinischen Wochenzeitung "La Usc di Ladins"

​

Ehrenamt

Seit 1994 Präsident des Ladinischen Künstlerbundes "EPL"

Seit 1994 verantwortlich für die jährliche Zusammenstellung und Herausgabe des "Calënder Ladin"

1992: Ideator und Mit-Gründer des ladinischen Liedermachervereines (UCL - Uniun Ćiantauturs Ladins)

Seit 1992: Vize-Präsident der UCL

​

Literarische Veröffentlichungen und Projekte

Veröffentlichung von elf Büchern in ladinischer Sprache. Fünf Romane, zwei Bände mit Weihnachtsgeschichten, ein Buch mit Erzählungen mythologischen Charakters und zwei Gedichtebände:

"Momonć" (Momente, 1990), "da doman le ćiarü" (Am Morgen der Nebel, 1991), "La fata” (Die Fee, 1993), “La maschera” (Die Maske, 2000), “Maghëies” (Mohnkapseln, 1995), “Les vites de Elena R.” (Die Leben der Elena R., 1996), “Anastasia o L’aurela dla vita” (Anastasia oder Die Weile des Lebens, 2003), “Stories da Nadé” (Weihnachtsgeschichten, 1999, auch in Grödner Mundart erhältlich - Union di Ladins de Gherdëina), “Cuntíes” (Erzählungen, 2001), "Stëres da Nadé" (Weihnachtssterne, 2003), "Le paromaró – Cunties, noveles y spassëtes" (Der Mehlbeerbaum – Erzählungen, Novellen und Spaßetten, 2015)

Fiat lux: Triptychon von Iaco Rigo (Konzept, Buch und Regie), Albert Mellauner (Bilder) und Ludwig Rindler (Musik). Engelsburg Neustift (2022)

​

Texte für Gemeinschaftsprojekte in Südtirol

“Zeitenwende”, Bruneck, Oktober 1999, mit Veröffentlichung eines Buches mit Texten von 50 Autoren

Literaturanthologie der Südtiroler Autorenvereinigung, erschienen im Frühjahr 1999

“Antologia de leteratöra ladina”, Sommer 1999

​

Theater

2002 Dramaturgische Konsulenz und Verfassung der Texte für das multimediale Projekt und Ballett “Dolomytica”, eine Uraufführung des Neuen Theaters Bozen und vom “Tanzsommer Innsbruck”, anlässlich des Internationalen Jahres der Berge

2003 Uraufführung in La Pli de Mareo/Enneberg des Theaterstückes “Cristl da Ras” (in ladinischer Sprache)

2005 "Die Katastrophe", ein Dialog und Hörspiel in Kürze, für das Kulturprojekt "Tras(se) Nord-Süd"

2005 Uraufführung im "Stadttheater Bruneck" des Stückes "Die Rechtfertigung"

2007 Uraufführung des Weihnachtsdramas "Le Miraco" (das Wunder) in La Pli de Mareo / Enneberg Pfarre
2008 Theatertour durch Südtirol (Bozen, Brixen, Bruneck) mit dem mehrsprachigen Musikdrama "Iadô chël côl - Hinterm Hügel - Dietro la collina"
2009 Freilichttheater auf dem Würzjoch in den Wiesen am Fuße des Pütia / Peitlerkofels: Uraufführung des Dramas in italienischer Sprache mit rhythmischem Sprechgesang in ladinischer Sprache, Titel: "La Strega" (Die Hexe)
2011 Uraufführung in San Martin de Tor / St. Martin in Thurn des Musicals "cuntra löm" (Richtung Tag)

2018 Uraufführung in La Pli de Mareo / Enneberg Pfarre (im Kulturhaus und im Freien auf dem Musikpavillon) der ladinischen Volksoperette "La zingaindra"

​

Musikalische Veröffentlichungen und Projekte

Veröffentlichung von drei Tonträgern mit eigenen Liedern und Texten MC "Sentimomonć" (Gefühlsmomente, 1992), CD/MC “Ombríes de löna” (Mondschatten, 1997), CD "Pulsaziuns" (Pulsschläge, 2006)

Außerdem ist Iaco Rigo mit jeweils einem eigenem Lied auf folgenden CDs präsent:

“The Best of Ladinia-Tour”, auch MC, Union Generela di Ladins dla Dolomites, 1996

Ötzi-Songs, Archeologiemuseum Bozen, 1999

“Ćianties da Nadè” (Weihnachtslieder) der Uniun di Ladins dla Val Badia, 2001

“DoloMitica”, UCL - Uniun Ćiantauturs Ladins, 2004

​

Öffentliche Arbeiten

2000: Künstlerische Vertonung der Sage “Candida, la fia dal lominus” im Besucherzentrum des Naturparks Fanes-Senes-Prags in St. Vigil in Enneberg

2001: Verleihung des ersten Preises beim Ideenwettbewerb für die künstlerische Gestaltung des Sanitätssprengels in St.Martin in Thurn (gemeinsam mit den Künstlern Albert Mellauner und Franz Irsara). In die Stufen des Stiegenhauses wurde ein Gedicht mit Großbuchstaben eingeritzt

​

Preise

1986: 1. Preis beim ISARAS-Preis, Sparte: Lyrik, Sprache: ladinisch

1990: erster Preis beim literarischen Wettbewerb der friaulischen und ladinischen Sprache in Cortina d’Ampezzo, mit dem Roman “da doman le ćiarü” (Am Morgen der Nebel)

1997: zweiter Preis, Sektion Text, beim internationalen Wettbewerb der Stadt Bozen im Zusammenarbeit mit der ARGE-ALP “Sagen und Bilder aus der Bergwelt”, Kategorie: Text; Titel der Sage: “Florina, spera ala fin dla vera!” (Florina, hoffe auf das Ende des Krieges!); Veröffentlichung der Sage seitens der Gemeinde Bozen und der Region Lombardei in einem Katalog zum Wettbewerb

1999: erster Preis, Sektion Text, beim internationalen Wettbewerb der Stadt Bozen im Zusammenarbeit mit der ARGE-ALP “Sagen und Bilder aus der Bergwelt”, Kategorie: Text; Titel der Sage “Candìda, la fia dal lominus!” (Candìda, die Tochter des Lichtes); Veröffentlichung der Sage seitens der Gemeinde Bozen und der Region Lombardei in einem Katalog zum Wettbewerb

2003: dritter Preis beim Lyrikwettbewerb in ladinischer Sprache “Pest Angelo Trebo”, vom Kusntverein “EPL - Ert por i Ladins” ausgeschrieben.

2004: Verleihung des dritten Preises der Union Generela di Ladins dla Dolomites für die Verfassung des ladinischen Theaterstückes "Le morin da vënt" (Die Windmühle)

2005: zweiter Preis beim internationalen Wettbewerb der Stadt Bozen im Zusammenarbeit mit der ARGE-ALP “Sagen und Bilder aus der Bergwelt”, Kategorie Text und Illustration, Illustrationen: Maria Pezzedi; Titel der Sage “L cuer y l sas” (Herz und Stein); Veröffentlichung der Sage seitens der Gemeinde Bozen und der Region Lombardei im Katalog zum Wettbewerb

 

Lesungen und Konzerte, auch außerhalb Ladiniens

drei Auflagen der Ladinia-Tour als Liedermacher

100 Konzerte: in Ladinien, als Alleininterpret und mit Gelegenheitsgruppen, und auch außerhalb Ladiniens in Meran, Bozen und Bruneck. Vorlesung von Lyrik und Prosa (auch in deutscher und italienischer Fassung bzw. Übersetzung) in Bruneck, Bozen und Meran

1997: Tiroler Literaturtheater in Meran, Vortragung von Liedern; kollektive Publikation mit erotischen Texten

1999: “Alte Schmiede” in Wien, Vorlesgung einer deutschen Sage

2000: Eröffnung des Kultur- und Jugendzentrums “UFO” in Bruneck, Lesung von Gedichten in deutscher und ladinischer Sprache

2002: Gesang und Kabarett mit Klavierbegleitung im UFO in Bruneck, anlässlich der 2. Literaturwochen

2002: musikalische Umrahmung des 1. Olanger Literaturabends, mit ladinischen und deutschen Texten. Die Lieder wurden vom Pianisten Georg Mussner begleitet.

2010 Lesung im Literaturhaus in Wien (Österreich)
2012: Hüsem (Husum/D) Konzert "Iaco Rigo & his ethnical project"
2013: 22. und 23. August in Samedan (CH), 18. und 19. Oktober in Alcanena/Minde (Portugal) Konzert "Iaco Rigo & his ethnical project"
2014: 13. August im Ursulinenkloster in Bruneck,

23. August auf dem Rathausplatz in Bruneck "Iaco Rigo & his ethnical project"

Dutzende Aufnahmen von eigenen Gedichten und Erzählungen für Rai Ladinia in Bozen

Von Rai Südtirol, der ladinischen RAI, Radio Holiday und Radio Gherdëina sind mehrere persönliche Lesungen mit Prosa, Lyrik und Lieder ausgestrahlt worden.

Vita

1968 nato a Brunico

abita dalla nascita a La Pli de Mareo/Marebbe

assolvimento della scuola media e del ginnasio classico a Bressanone

diploma del Liceo Classico a Brunico

servizio civile presso la Croce Rossa a Bressanone

 

Iter professionale

1990-1995 Collaboratore amministrativo del Comune di Marebbe

da novembre 1995 redattore e dal 1999 direttore del settimanale ladino “La Usc di Ladins”

 

Referenze onorarie

dal 1994 presidente dell’associazione artistica ladina “EPL”

dal 1994 coordinatore ed editore del “Calënder Ladin”

1992: ideatore e co-fondatore dell’associazione dei cantautori ladini (UCL - Uniun Ćiantauturs Ladins)

dal 1992: vice-presidente dell'UCL

 

Pubblicazioni letterarie e progetti di carattere letterario

pubblicazione di undici libri in lingua ladina. Cinque romanzi, due raccolte di racconti natalizi, un libro di racconti di carattere mitologico e due raccolte di poesie:

"Momonć" (momenti, 1990),  "da doman le ciarü" (al mattino la nebbia, 1991), "La fata" (la fata, 1993), "La maschera" (la maschera, 2000), "Maghëies" (capsule di papavero, 1995), "Les vites de Elena R." (le vite di Elena R., 1996), "Anastasia o L’aurela dla vita" (Anastasia o il tratto di tempo della vita, 2003), "Stories da Nadé" (racconti natalizi, 1999), "Cuntíes" (racconti mitologici, 2001), "Stëres da Nadé" (stelle di natale, 2003; anche in versione ladino gardenese), "Le paromaró – Cunties, noveles y spassëtes" (Il farinaccio – Racconti, novelle e commedie, 2015)

Fiat lux: Trittico di Iaco Rigo (idea, libretto e regia), Albert Mellauner (dipinti) e Ludwig Rindler (musiche). Castel Sant' Angelo Novacella (BZ) (2022)

​

Testi per progetti collettivi

“Zeitenwende” (cambiamento dei periodi), Brunico 1999, pubblicazione di una raccolta con testi di 50 autori

antologia letteraria della "Südtiroler Autorenvereinigung" (associazione autori dell’Alto Adige), edita 1999

“Antologia de leteratöra ladina” (antologia di letteratura ladina), 1999

 

Teatro

2002 consulenza dramaturgica e creazione dei testi per il progetto multimediale e balletto “Dolomytica”, una prima del Nuovo Teatro di Bolzano e del “Tanzsommer Innsbruck”, in occasione dell’Anno Internazionale delle Montagne"

2003 prima a La Pli de Mareo/Marebbe del teatro “Cristl da Ras” (in lingua ladina)

2005 "Die Katastrophe" (la catastrofe), un dialogo corto, in tedesco, per il progetto culturale "Tras(se) Nord-Süd"

2005 prima al "Stadttheater Bruneck" (Teatro della città di Brunico) dell’opera teatrale "Die Rechtfertigung" (la giustificazione), in tedesco

2007 prima del drama natalizio a La Pli de Mareo / Pieve di Marebbe "Le Miraco" (Il miracolo)
2008 Tour culturale in Alto Adige (Bolzano, Bressanone, Brunico) con il drama "Iadô chël côl - Hinterm Hügel - Dietro la collina" composto da reciti ritmici
2009 prima nei prati di Börz (Passo delle Erbe) del progetto teatrale "La Strega" (in lingua italiana con reciti ritmici ladini)
2011 prima a San Martin de Tor / San Martino in Badia del musical "cuntra löm" (controluce)

2018 prima a La Pli de Mareo / Pieve di Marebbe (in sala e all’aperto in piazza del paese) dell’operetta ladina "La zingaindra"

​

Pubblicazioni musicali e progetti

Pubblicazione di tre raccolte audio con canzoni e testi. MC "Sentimomonć" (Sentimomenti, 1992), CD/MC “Ombríes de löna” (Ombre di luna, 1997), CD "Pulsaziuns" (Pulsazioni, 2006)

Inoltre Iaco Rigo è presente nei seguenti CD di produzioni collettive con una propria canzone:

"The Best of Ladinia-Tour", anche in formato MC, Union Generela di Ladins dla Dolomites, 1996

Ötzi-Songs, Museo archeologico di Bolzano, 1999

“Ćianties da Nadè” (Brani natalizi) della Uniun di Ladins dla Val Badia, 2001

“DoloMitica”, UCL - Uniun Ćiantauturs Ladins, 2004

​

Incarichi pubblici

2000: riproduzione della lettura del racconto “Candìda, la fia dal lominus” (Candìda, la figlia della luce) in ladino, tedesco e italiano, nel centro visite del Parco Naturale Fanes-Senes-Braies a Al Plan de Mareo/San Vigilio di Marebbe; con annesse illustrazioni dell'artista Margareth Forer

2001: consegna del primo premio di idee per l’abbellimento artistico del distretto socio-sanitario a San Martin de Tor/San Martino in Badia (in collaborazione con gli artisti Albert Mellauner e Franz Irsara). È stata scolpita negli scalini di granito una sequenza lirica ladina sulla vita

​

Premi

1986: 1° premio ISARAS, sezione: lirica, lingua: ladina

1990: 1° premio al concorso letterario per la lingua friulana e ladina a Cortina d’Ampezzo, con il romanzo "da doman le ćiarü" (al mattino la nebbia)

1997: secondo premio, sezione testo, al concorso internazionale della città di Bolzano in collaborazione con l’ARGE-ALP "Le montagne incantate: leggende ed immagini", categoria: testo; titolo del racconto: "Florina, spera ala fin dla vera!" (Florina, spera nella fine della guerra!); pubblicazione del racconto da parte del Comune di Bolzano e la Regione Lombardia nel catalogo del concorso

1999: primo premio, sezione testo, al concorso internazionale della città di Bolzano in collaborazione con l’ARGE-ALP “Le montagne incantate: leggende ed immagini”, categoria: testo; titolo del racconto: "Candìda, la fia dal lominus!" (Candìda, la figlia della luce); pubblicazione del racconto da parte del Comune di Bolzano e la Regione Lombardia nel catalogo del concorso

2003: terzo premio al concorso lirico in lingua ladina "Pest Angelo Trebo", associazione culturale "EPL – Ert por i Ladins"

2004: terzo premio al concorso dell’Union Generela di Ladins dla Dolomites per la creazione di un’opera teatrale in lingua ladina, titolo dell’opera: "Le morin da vënt" (Il mulino a vento)

2005: secondo premio al concorso internazionale della città di Bolzano in collaborazione con l’ARGE-ALP "Le montagne incantate: leggende ed immagini", categoria unica: testo ed illustrazioni; illustrazioni: Maria Pezzedi; titolo del racconto: "L cuer y l sas" (Il cuore e il sasso); pubblicazione del racconto da parte del Comune di Bolzano e la Regione Lombardia nel catalogo del concorso

2008 Primo posto al concorso letterario "Auturs Ladins scrî" dell’Assessorata alla cultura ladina dell’Alto Adige

2012 Riconoscimento onorario Prof. Claus Gatterer a La Usc di Ladins (www.lausc.it)

​

Letture e concerti

tre edizioni del Ladinia-Tour come cantautore

100 concerti: nelle valli ladine, come interprete singolo e con gruppi di supporto, e anche a Merano, Bolzano e Brunico. Recito di lirica e prosa (anche in versione rispettivamente traduzione italiana e tedesca) a Brunico, Bolzano e Merano

1997: "Tiroler Literaturtheater" (teatro tirolese) a Merano, presentazione di canzoni; pubblicazione collettiva con testi erotici

1999: "Alte Schmiede" a Vienna, lettura di una leggenda in lingua tedesca

2000: apertura del centro culturale e giovanile “UFO” a Brunico, lettura de poesie in lingua tedesca e ladina

2002: canto e cabaret con accompagnamento al pianoforte da parte di Georg Mussner al UFO a Brunico, in occasione della seconda edizione delle settimane letterarie

2002: cornice musicale alla 1° Festival di Letteratura di Valdaora, con testi ladini e tedeschi. Le canzoni sono state suonate da Georg Mussner.

2010 Lettura nella Literaturhaus a Vienna (AUT)
2012: Hüsem (Husum/D) Concerto "Iaco Rigo & his ethnical project"
2013: 22/23 agosto a Samedan (Svizzera), 18/19 ottobre a Alcanena/Minde (Portogallo) Concerto "Iaco Rigo & his ethnical project"
2014: 13 agosto nel Convento delle Orsoline a Brunico, 23 agosto nel Piazzale del Comune di Brunico "Iaco Rigo & his ethnical project"

numerose sono le registrazioni per Rai Ladinia di poesie e racconti originali ladini

Trasmissioni di prosa, lirica e canzoni d’autore con la RAI (radio e televisione), con  Radio Holiday e Radio Gherdëina.

News

​

Novités - Manifestaziuns - Proiec

Teater "Calìgula"

​

Premiera: 22–03-2024 tl Stadttheater a Bornech. Na produziun de PHONÄ’ (http://phone.rml-theatre.eu) & Stadttheater Bruneck (Teater de cité a Bornech)

​

Uma, pere, möta y sëgn ince n vicel: Calìgula!

I trëi mëmbri dla familia ne ascuta nia pro un y l’ater, düc é cruziá por se instësc y descür püch y nia de sü sentimënc. Cun le tëmp tol ite Calìgula tres plü lerch te chësc tiesciü, al asmata parores y frases, se recorda i baiá y les cuntejes, se ghira l’atenziun. Indechëltan sál di familiars deplü co chisc de un y l’atra. Le ritm dla cuotidianeité mët man da se desfanté. Les falzades se sfrogherëia sö. Düc brancia do süa liberté, ince Calìgula. Che la ciafará pa? Éra pa davëi inzai?

 

N teater te dui lingac, desbiech, söl ester liá y sará ia te costruc y realtés, y söla domanda sce al é bëgn poscibilités da i sciampé. Pó pa magari l’inteligënza emozionala daidé? O chëra artifiziala? 

 

Tla cornisc dl proiet europeich por les mendranzes regionales “phonÄ“” à Iaco Rigo scrit le toch de teater por ladin "Calìgula" por mostré le mënder, mo plü vedl, lingaz dl Südtirol, sön paladina. Le team incër la regista Viktoria Obermarzoner nes presentëia na serada de teater stramba por todësch y ladin, avisa aladô dla composiziun di jobleri. 

 

Autur: Iaco Rigo; Regia & Adataziun: Viktoria Obermarzoner; Scenografia: Ursula Tavella; Musiga: Maria Craffonara 

Cun: Mirko Costa, Sabrina Fraternali, Hannen Huber, Lisa Laner

​

https://stadttheater.eu/spielplan/

​

​

"Calìgula"

​

Premiere: 22. März 2024, Stadttheater Bruneck. Eine Produktion von PHONÄ’ (http://phone.rml-theatre.eu) & Stadttheater Bruneck

​

Mutter, Vater, Tochter und neuerdings auch ein Vogel: Calìgula! 

Die dreiköpfige Familie hört einander nicht zu, alle sind mit sich selbst beschäftigt und geben wenig von ihren wahren Gefühlen preis. Mit der Zeit nimmt Calìgula immer mehr Platz in diesem Gefüge ein, er wiederholt Wörter, nimmt alle Gespräche auf, verlangt Aufmerksamkeit. Irgendwann weiß er mehr über die Familienmitglieder als sie selbst voneinander. Der Alltagsrhythmus beginnt sich aufzulösen. Fassaden bröckeln. Alle suchen nach ihrer eigenen Freiheit, auch Calìgula. Wer wird Sie finden? Gibt es Sie überhaupt?

 

Ein zweisprachiges, skurriles Stück über das Gefangensein in Konstrukten und Realitäten und über die Frage, ob man diesen entfliehen kann. Hilft dabei die emotionale Intelligenz? Oder doch die Künstliche? 

 

Als Teil des europäischen Minderheiten-Projekts „phonè“ wurde „Calìgula“ von Iaco Rigo, als ladinischer Theatertext verfasst, um unsere dritte Landessprache ins Rampenlicht zu stellen. 

Das Team rund um Regisseurin Viktoria Obermarzoner, zeigt uns einen schrullig ausgefallenen Theaterabend in deutscher und ladinischer Sprache, genauso wie sich auch das Team zusammensetzt.

 

Autor: Iaco Rigo; Regie & Fassung: Viktoria Obermarzoner; Ausstattung: Ursula Tavella; Musik: Maria Craffonara

Mit: Mirko Costa, Sabrina Fraternali, Hannen Huber, Lisa Laner

​

https://stadttheater.eu/spielplan/

​

News
Contat

Contat

info@iacorigo.it

Menede na e-mail y comanede (ince tres la posta) i libri, les CDs y i films dles produziuns!

Portede ete Osc ennom y misciun de posta eletronica por ciafé novités de publicaziuns nees, proiec y manifestaziuns de Iaco Rigo

​

Sign up to be the first to know about new novels, events and much more!

Iolan por la partezipaziun!

​

Thanks for submitting!

Ví mo do

ince sön

Facebook & Spotify:

​

Follow me:

  • Facebook Social Icon
bottom of page